Skuteczna terapia ziołowa wymaga nie tylko precyzyjnej diagnozy, dobrania odpowiedniej receptury, ale również odpowiedniego dawkowania ziół. Nieprawidłowa ilość substancji leczniczych, w sposób oczywisty może sprawić, że nasza terapia okaże się nieskuteczna.

Układając recepturę ziołową należy wziąć pod uwagę, że w dostępnej literaturze dotyczącej chińskiego ziołolecznictwa, dawka pojedynczego zioła zawsze dotyczy dziennej dawki ziół suszonych. W Chińskiej literaturze medycznej dla większości ziół surowych, niereparowanych dawka dzienna to 3-9 g. Minerały, muszle oraz zioła ciężkie stosuje się w dawkach wyższych, np. Long Gu, Mu Li, Wen Ge, Chi Xiao Dou. To samo dotyczy ziół mdłych, działających diuretyczne, np. Fu Ling, Yi Yi Ren. Zioła aromatyczne stosuje się w nieco niższych dawkach, np. Bo He, Sha Ren.

Dawka zioła powinna być jednak dostosowana do konstytucji zdrowotnej i wieku pacjenta oraz ostrego lub przewlekłego przebiegu choroby.

W praktyce klinicznej, w Europie nie zawsze stosuje się pełne dawki dzienne ziół rekomendowane dla Chińczyków. Wielu nauczycieli m.in.: Prof. Yifan Yang i Dr. Suzanne Robidoux zalecają stosowanie 1/3 dziennej dawki ziół stosowanych w Chinach i okazuje się to wystarczająco skuteczne – więcej na ten temat czytaj tutaj – link do art. o przeliczaniu ziół surowych na koncentraty. Zawsze przy dawkowaniu należy wziąć pod uwagę stan pacjenta, wiek, ilość ziół w formule, nasilenie objawów oraz inne czynniki diagnostyczne.

ILOŚĆ ZIÓŁ W RECEPTURZE

Każda formuła ziołowa zawiera określoną ilość ziół:

• Receptura mała, zawiera do 5 ziół – w takim wypadku rekomendowane dawki ziół dla Europejczyków są takie same jak dla pacjentów w Chinach. Takie warunki spełnia np. Gui Zhi Tang.
• Jeśli w recepturze jest do 10 ziół, dawkę dzienną zazwyczaj dzielimy na 2 dni.
• Jeśli natomiast receptura jest duża, czyli zawiera ponad 15 ziół dzielimy ją na 3 dni stosowania (nie na dawki dziennie).
• Czasami dzienną porcję ziół surowych dzieli się na 4-5 dni, w przypadku pacjentów bardzo słabych albo z dolegliwościami układu trawiennego. Zaczynamy w takiej sytuacji od mniejszych porcji, zwiększając powoli dawkę dzienną przyjmowanego wywaru, by układ trawienny mógł się przystosować do przyjmowanych ziół.

DAWKOWANIE ZIÓŁ U DZIECI

Dzieci są delikatniejsze niż dorośli, a funkcje fizjologiczne nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Choroby rozwijają się u nich dość szybko, ale powrót do zdrowia również następuje szybciej.

Dawki ziół różnią się w zależności od wieku dziecka:

• 1-2 lata: 1/4 dawki dla osoby dorosłej
• 2-4 lata: 1/3 dawki dla osoby dorosłej
• 4-6 lat: 1/2 dawki dla osoby dorosłej
• 6-14 lat: 2/3 dawki dla osoby dorosłej

PRAWIDŁOWE PRZYJMOWANIE ZIÓŁ

Prawidłowe przyjmowanie ziół to kolejny czynnik, który wpływa na skuteczność terapii.

• Leki ziołowe, w formie wywaru powinny być przyjmowane na ciepło.
• Receptury ziołowe, które mają na celu rozproszenie Zimnego Wiatru powinny być przyjmowane na gorąco, najlepiej jak zostaną popite gorącym kleikiem ryżowym, jest to klasyczne zalecenie opisane w Shang Han Lun.
• Jeżeli formuła ziołowa została przepisana w formie koncentratu należy go rozpuścić we wrzącej wodzie i wypić po przestudzeniu. Dawkę koncentratu ustala terapeuta po prawidłowym przeliczeniu dawek ziół surowych (link do art. o przeliczaniu ziół) na zioła w koncentracie.

CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZYJMOWANIA ZIÓŁ

Częstotliwość przyjmowania ziół zależy od rodzaju choroby oraz kondycji pacjenta.

• Zazwyczaj zioła przyjmowane są 3 x dziennie, rano, po południu i wieczorem. Najlepiej 20-30 minut po śniadaniu, po obiedzie i przed kolacją.
• W leczeniu chorób przewlekłych często wystarczą dwie dawki – rano i po południu.
• Gdy stan zdrowotny pacjenta poprawi się zioła można podawać 1 raz dziennie lub co drugi dzień, w celu ustabilizowania stanu zdrowia.
• Zioła przeczyszczające należy stosować do czasu ustąpienia objawów zaparcia.
• Zioła usuwające pasożyty należy przyjmować co najwyżej przez 3 dni.
• Zioła stosowane w celu zmniejszenia bólu gardła, obrzęku gardła należy pić wolno, długo trzymać płyn w gardle, jedną porcje wypijać przez 2-3 godziny.

PORY PRZYJMOWANIA ZIÓŁ

Pory przyjmowania ziół również zależne od stanu pacjenta i rodzaju schorzenia.

• Zioła tonizujące najlepiej przyjmować przed posiłkiem, by składniki aktywne lepiej się wchłonęły.
• Zioła mogące obciążyć żołądek należy przyjmować po posiłku.
• Zioła przeczyszczające, usuwające pasożyty najlepiej przyjmować na czczo.
• Zioła uspokajające, wyciszające należy przyjmować przed udaniem się na spoczynek.

ODŻYWIANIE WAŻNY ASPEKT SKUTECZNOŚCI

Indywidualne zalecenia dietetyczne powinny być przekazane pacjentowi przez terapeutę i powinny być dostosowane do aktualnego jego stanu. Należy jednak wziąć pod uwagę, że podczas kuracji ziołami powinno unikać wszystkich pokarmów, które są zimne, surowe (surówki, sałatki, soki owocowe, lody), ciężkie (jedzenie tłuste, smażone) i mocno przyprawione (ostre przyprawy). Nie jest zalecane także spożywanie nabiału, alkoholu i cukru.

Wg klasycznych tekstów przy stosowaniu niektórych ziół istnieją przeciwwskazania do spożywania pewnego rodzaju pokarmów.

• Spożywając zioła wzmacniające Krew powinniśmy unikać picia mocnej herbaty.
• Przy spożywaniu Dan Shen (Salvia miltiorrhizae radix) i Fu Ling (Poria) nie należy spożywać octu.
• Używając Sheng Di Huang (Rhemanniae radix), Shu Di Huang (Rhemanniae radix preparata) i He Shou Wu (Polygoni multiflori radix) przeciwskazania dotyczą cebuli, czosnku i rzodkwi.
• Przyjmując Gan Cao (Glycyrrhizae radix), Huang Lian (Coptidis rhizoma), Jie Geng (Platycodi radix), Wu Mei (Mume fructus) nie zaleca się spożywania wieprzowiny.

Formuły ziołowe przyjmowane w koncentratach zawierają wypełniacze, które mogą być trudne do strawienia przez osoby z chorym układem trawiennym, dlatego poleca się popić rozpuszczony w wodzie koncentrat lekką herbatą z korzenia surowego imbiru.